ผู้หญิงม้ง เมื่อครั้งอดีต? ต้องทนอยู่กับความน้อยเนื้อต่ำใจ? ไม่ต่างไปจากผู้หญิงอื่น? อีกหลายเชื้อชาติ? ที่ต้องทนอยู่กับสภาพความไม่เสมอภาค? ที่ได้รับจากสังคม? ทั้งนี้เพียงเพราะว่า? พวกเธอเกิดมาในเพศหญิง? หรือเพศที่ถูกมองว่า เป็นเพศที่อ่อนแอ? แค่นั้นเอง
แต่ตลอดชีวิตของความเป็นม้ง? ผู้หญิงม้งที่ผมเห็น? จะแพ้ผู้ชายก็เฉพาะแต่เรื่องของ เรี่ยวแรง เท่านั้น? สำหรับเรื่องอื่น? ผู้หญิงม้งกลับเป็นผู้ที่เข้มแข็งกว่า? หนักแน่นกว่า? และทำได้ดีกว่า
สิ่งหนึ่งที่ผมอยากชี้ให้เห็นสำหรับเรื่องนี้ คือ หญิงม้ง กับภาระหน้าที่ทางวัฒนธรรม? ซึ่งผมอยากให้ทุกคนได้สำนึกตรงนี้เอาไว้? มาถึงตรงนี้หลายคนอาจยังเดาไม่ออก? ว่าสิ่งที่ผมต้องการสื่อในวันนี้คือเรื่องใด? ผมกำลังจะพูดถึงเรื่องของการดำรงไว้ซึ่งสัญลักษณ์หนึ่ง ทางเชื้อชาติ? นั่นคือการแต่งกาย?
พอพูดถึงตรงนี้? หลายคนอาจจะนึกขึ้นมาได้บ้างว่า? ผู้หญิงม้งเราได้ทำอะไรไว้บ้าง? พวกเธอต้องคอยตระเตรียมเสื้อผ้าชุดม้งให้กับเราทุกคนในครอบครัว? เป็นประจำทุกปี? จนเวลาล่วงไปแล้วนับร้อยนับพันปี? พวกเธอก็ยังทำหน้าที่ของตนเองได้เป็นอย่างดี? หน้าที่ที่จะดำรงไว้ซึ่งสัญลักษณ์ของความเป็นม้ง (น่าแปลกใจ ที่แม้แต่ตัวผมเองก็ไม่เคยตระหนักนึกได้ตรงจุดนี้)?
ทุกรอยเข็มด้ายที่ปักลงไป? เปรียบได้กับการเดินทางอันยาวนาน ของวัฒนธรรมม้งเรา? นี่ก็ใกล้เทศกาลปีใหม่ม้งอีกครั้งหนึ่งแล้ว? ก็หวังว่าทุกคนจะสำนึกในพระคุณ? และน้ำพักน้ำแรงของคุณแม่? ด้วยการสวมใส่ชุดม้ง ที่ท่านได้ตระเตรียมเอาไว้? ให้ท่านได้เชยชมนะครับ
